KRİZ,CV'LERİ YALAN BEYANLA DOLDURDU!..İŞTE EN GÖZDE CV 'YALANLARI'

Yüksek not ortalamasıyla bitirilmiş bir -bazen iki- üniversite, yurtdışında mastır, çok sayıda eğitim ve başarı sertifikası, yüksek düzeyde yabancı dil bilgisi, farklı şirketlerde edinilmiş deneyimler, başarılarla dolu bir eğitimin ardından etkileyici bir kariyer öyküsü... Pek çok şirketin "hayır" diyemeyeceği türdeki bir CV´yi tanımlayan bu niteliklerin abartılarak yazılması hatta bazen doğru olmayan bilgilere yer verilmesi, kriz döneminde iş bulma çabasında olan adayların en fazla başvurduğu yöntemlerden biri haline geldi.

Son dönemde, `üstün nitelikli´ CV´lerin sayısında adeta patlama yaşanıyor. Bu durumun bir nedeni, oldukça kalifiye ve kaliteli bir işgücünün kriz dolayısıyla işsiz kalması elbette. Ama diğer taraftan, bir tür `cilalı CV devri´ yaşandığı da ortada. İşe alım kararı veren pek çok yöneticinin kayıtsız kalamayacağı bu tür CV´lerdeki bilgilerin önemli bir kısmı -maalesef- sahte olabiliyor.

Krizde daha sık rastlanıyor

Yalan beyanlar, yanlış belge ve sahte diplomalar özellikle kriz döneminde şirketlerin daha fazla hassaslaştığı konuların başında geliyor. Eğitim bilgilerinden deneyime, referanstan yabancı dil bilgisine kadar hemen her alanda "yanlış beyanlarla" dolu CV´lere rastlamak artık her şirket için olası. Şirketlere "Background Check" yani özgeçmiş araştırması hizmeti veren Indus Danışmanlık´ın kurucu danışmanı Efsun Yüksel Tunç, özellikle kriz döneminde yaşanan iş sıkıntısı nedeniyle CV´lerde abartılı ve yanlış bilgilere daha sık rastlanır olduğunu söylüyor ve şirketlerin de eskisine nazaran daha hassaslaştığına değiniyor. Krizde şirketlerin yalnızca yeni açılan pozisyonları için değil, terfi ettireceği kişiler için de özgeçmiş kontrolü yaptırdığını belirten Tunç´a göre iş başvurularının yüzde 30 ila yüzde 40´ında yanlış bilgi veriliyor.

Mercedes Benz Türk İnsan Kaynakları Müdürü Salih Ertör, geçmiş ve iş deneyimi konusunda abartılı ve yanlış beyanların yanı sıra eğitim bilgilerinde de pek çok yalanla karşılaştıklarını söyleyen insan kaynakları yöneticilerinden yalnızca biri: "Bir defasında adaylardan biri doktora yaptığını yazmıştı CV´sine. Ancak daha sonra adayın üniversite mezunu dahi olmadığı ortaya çıktı" diyor Ertör.

Vatan Bilgisayar İnsan Kaynakları Müdürü Can Reşit Ergün de yalan beyanla ilgili anısını "Mağaza müdürü olarak işe başlayan ve üniversite diplomasını daha sonra getireceğini söyleyen bir çalışanımız, iki ay boyunca diplomayı getiremedi. Biz de CV´sinde yazan okuldan soruşturduk ve aslında üniversite mezunu olmadığını ortaya çıkardık" sözleriyle anlatıyor.

CV´lerde verilen yanlış beyanlar yalnızca deneyim ve eğitimle de sınırlı değil. Efsun Tunç, referanstan hobilere, sertifikalardan yabancı dile kadar birçok alanda adayların bazen kasten `yanlış´ bilgi verdiğini söylüyor.

Yüzde 20 oranında yalan beyan!

Amerika, Avrupa ve Uzakdoğu şirketlerinin uzun yıllardır uyguladığı özgeçmiş kontrolü henüz Türkiye için yeni olsa da, ilginç örneklere rastlamak mümkün. Tunç, kendilerine ulaşan CV´lerin yüzde 20´sinde ciddi tutarsızlık ve yanlış bilgiye rastladıklarını, yurtdışında adı hiç duyulmamış okullardan mezun olduğunu belirten, hiç katılmadığı eğitim programlarının sertifikalarını CV´de sıralayan ya da hiç çalışmadığı halde bir akraba ya da arkadaşının şirketinin ismini "iş deneyimi" olarak yazan adayların çoğunlukta olduğunu söylüyor.

İnsan kaynakları ve danışmanlık şirketi HiperaktİK´in kurucu ortağı Tuğba Avcı ise daha önce görev yaptığı şirketlerde görev tanımı belli olmayan adayların, şirketi yönetiyormuş izlenimi veren CV´ler hazırladığını, kimi adayların da üniversitede bitirdiği bölümü yanlış belirttiğini ifade ediyor. Avcı, "Kimya mezunu bir aday kimya mühendisliği bitirdiğini yazabiliyor. Ya da sertifika eğitimlerine katılıp sertifikasını almadığını belirtenler var. Gerekçe olarak da ücretli olduğu nedeniyle sertifika sınavlarına girmediklerini söylüyorlar. Tüm bunlar teknik mülakatlarda açığa çıkıyor" diyor. Ancak Avcı, adayları yalan ya da yanıltıcı bilgi vermeye itenin, işverenlerin tutumu olduğu görüşünde: "Sigortası düşük gösterilen ya da hiç yapılmayan, vaat edilen görev tanımı dışında pek çok işle karşılaşan, primlerini hiçbir zaman alamayan o kadar büyük bir çoğunluk var ki... Eğer dürüstlükten bahsedeceksek, işverenlerin de buna dahil edilmesi gerekli."

En popüler bölüm işletme

Özgeçmiş kontrolleri sırasında sahte üniversite diplomalarla da karşılaşmak mümkün. "Özellikle kontrol edilmesinin zor olduğunu düşünen adayların, yurtdışında ortalama bir üniversiteden mezun olduğunu yazması, alışılagelmiş `yanlış´ beyanlardan biri" diyor Efsun Yüksel Tunç. Gerçeklerin yurtdışındaki okullarla yapılan yazışmalarda ortaya çıktığını söyleyen Tunç, yanlış beyan edilen bölümlerde en popüler alanın `işletme´ olduğunu söylüyor.
Hem şirketlerin insan kaynakları departmanlarının hem de bu konuda hizmet veren Indus Danışmanlık şirketinin özgeçmiş kontrollerinde kullandığı yöntemler birbirine yakın. En çok başvurulan kaynak ise CV´lerde verilen referans isimler. Ancak Efsun Tunç, Türkiye´de kurum ve referanslardan bilgi almanın yurtdışına kıyasla daha zor olduğunu ifade ediyor: "Adayların referans verdikleri isimleri aradığımızda `aman şimdi işinden etmeyelim´ düşüncesiyle yalan beyanda bulunduklarını görüyoruz. Ama yetkinlik bazlı mülakatlarda bunlar ortaya çıkıyor."

Okul ve şirketlerle yapılan yazışmalar ve referansların kontrol edilmesinin yanı sıra özgeçmiş kontrolünde başvurulan bir diğer platform da sosyal ağlar. Son yılların popüler ağları Facebook, Twitter ve Xing üzerinde verilen bilgiler, adaya ilişkin gerçeklere dair ipuçları taşıyor. Özellikle mezun olunan okul, üye olunan kulüp ve derneklerin yanı sıra arkadaş listenizdeki isimler de doğru bilgiye ulaşmada yol gösterici olabiliyor.  

İK YÖNETİCİLERİ NE DİYOR  

Salih Ertör / Mercedes Benz Türk İK Müdürü

"Doktora yaptım diye yalan söyledi"

CV´lerde eğitim bilgilerine ilişkin yanlış beyanlarla karşılaşıyoruz. Örneğin bir keresinde doktora yaptığını yazan bir adayın üniversite mezunu dahi olmadığı ortaya çıkmıştı. Abartılı hobiler de, sık karşılaştığımız bir diğer durum. İş geçmişi ve deneyim konusunda da adaylar eksik ya da yanlış bilgi verebiliyor. Bu nedenle referans olarak verilen kişilerin mutlaka aranması ve kontrol edilmesi gerekiyor.

Ebru Pilav / Vdf İK ve Organizasyon Müdürü

"İşsizlikle birlikte yanlış beyan da artıyor"

Özellikle işsizlik oranının yüksek ve rekabetin hayli yoğun olduğu ülkelerde CV´de `beyaz yalanlar´ ve süslemelerle sıkça karşılaşılıyor. Özellikle iş değişikliklerindeki zamanlamaların yanlış verilmesi, işten çıkarmaların gizlenmesi, işten ayrılma sebeplerinin yanlış beyanı ve eğitim durumu hakkında yanıltıcı bilgiler karşılaştığımız birkaç olumsuz örnek. 

Murat Bayburtluoğlu / Finansbank Genel Müdür Yardımcısı

"Referans teyidiyle önüne geçiyoruz"

İşe alım süreçlerinde yalan ve asılsız bilgilerle karşılaştığımız oldu. Özellikle deneyimsiz adaylarda yabancı dil seviyesi, bilgisayar kullanımı, hobiler, askerlik durumu, üye olunan kulüp ve referanslar konusunda asılsız bilgilere rastlıyoruz. Bunu önlemek adına referans teyidine ve verilen evrakların gerçekliğinin kontrolüne ayrı bir önem veriyoruz.

Belgin Ertam / Microsoft Türkiye İK'dan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

"Mülakatta ortaya çıkıyor"

Yanlış beyanda bulunan adayların durumu genellikle görüşme esnasında ortaya çıkıyor ve yanlış hazırlanmış bu tip CV´ler adayı daha zor durumda bırakıyor. Tabii ki bu tür kazalara yol açmadan önce adayın CV´sini hazırlama aşamasında sorunları görmesi, belki CV´sini hazırladıktan sonra bir süre bekletmesi ve CV´yi tekrar inceleyerek aksayan bir şeyler olup olmadığını değerlendirmesi daha yerinde bir çaba olur.

Aycan Emre / TurkNet İK Müdürü

"Hobiler abartılı"
Karşılaştığımız en büyük asılsız bilgi, bir adayın işten çıkarıldığı halde kendi isteğiyle ayrıldığını söylemesi oluyor. Kontrol etmek adına mülakat sonrasında diplomanın fotokopisini istiyor, eğer açık pozisyon İngilizce gerektiriyorsa mülakatı İngilizce yapıyor ve mutlaka CV´lerde verilen referansları kontrol ediyoruz. CV´de en fazla hobilerle ilgili bölümde abartılarla karşılaşıyoruz. Örneğin kitap okumayı sevdiğini yazan bir aday son okuduğu kitaba ilişkin bilgi veremiyor.

Can Raşit Ergün / Vatan Bilgisayar İK Müdürü

"Maaşlar abartılı, deneyimler gizli tutuluyor"

İşten ayrılma nedenini saklayan ve firması tarafından işten çıkarıldığını tespit ettiğimiz adaylar oldu. Ayrıca geçmişte çalıştığı yerlerde aldığı ücretleri daha yüksek yazanlara rastlıyoruz. Çoğunlukla sayısal verilerde hatalı bilgi veriliyor. İş deneyimlerine ait tarihsel sıralama, başlangıç- bitiş tarihleri ve doğum tarihleri gibi bilgiler ise hatalı verilebiliyor. Eğitime ilişkin bilgiler ise eksik olarak belirtiliyor.

Murat Akgün / YKM İK Müdürü

"Eğitim bilgileri asılsız çıkabiliyor"

Sıklıkla asılsız eğitim bilgileriyle karşılaşıyoruz. Lise mezunu olmayan adaylar okudukları ancak bitirmedikleri lisenin ismini yazarak, görünüşte kendilerini mezun olarak tanımlıyor. Bu durumla sıklıkla karşılaştığımızdan için mülakat sürecinde mezun olup olmadıklarını ısrarla soruyoruz. Mülakat sürecinde lise mezunu olmadığını öğrendiğimiz adaylara ise kurumumuzun istihdam şartlarında öğrenim durumunun en az lise mezunu olduğunu uygun bir dille belirtiyor ve mülakatı bitiriyoruz.

Adnan Erdoğmuş / HP İK Müdürü

"Unvan bonkörlüğü yapılıyor"

Özgeçmiş kontrolü yapan bir şirketle yoğun olarak çalışmıyoruz. Ancak özellikle önemli ve kritik pozisyonlar için gerektiğinde hizmet alabiliyoruz. En fazla unvanlar ve kapsamlarıyla ilgili yanlış beyanlara rastlıyoruz. Abartılı unvanlar CV´lere de yansıyor. Direktör unvanını rahatlıkla ve yanlış manada kullanan adaylar var. Bu nedenle görüşme sırasında iş seviyesi, uzmanlık ve yetkinlikler hakkında açıklama yapmak gerekiyor

EN SIK KARŞILAŞILAN CV 'YALANLARI'

• Gerçekte olmayan kişilerin ya da şirketlerin referans olarak gösterilmesi
  
  
• Özellikle yurtdışından alındığı iddia edilen sahte diploma ve sertifikalar
  
  
• İngilizce dışında çok yaygın olarak kullanılmayan bazı yabancı dilleri bildiği iddiası
  
  
• Hiç eğitim almadığı halde birçok bilgisayar programını ileri düzeyde kullanıldığını söylemek
  
  
• Geçmiş iş deneyimlerinde üstlenilen görev ve unvanların abartılarak sunulması
  
  
• Staj deneyimlerinin part - time iş olarak yazılması
  
  
• Asker kaçağı olunduğu halde CV´de `tecilli´ olarak gösterilmesi

(Sabah)