Ünlü ekonomist doların nasıl durdulacağını açıkladı: "Dolar barajını nereye kuralım?"

Dolar, 2021 yılının son aylarında hızlı bir yükseliş ile 8,50'lerden 18,40 seviyesine kadar yükselerek Erdoğan'ın yeni TL ürünleri ile ilgili açıklamaları sonrası 10 seviyelerine gerilemişti.

Bu seviyelerde çok durmayan dolar yeniden yukarı hareketini sürdürerek bir süredir 13,50-14,00 aralığında dalgalanmasını sürdürüyor.

Dolardaki hareketin sıkıştığına dikkat çeken uzmanlar, enflasyondaki yükselişin sürmesini beklediklerini ve bunun da faiz oranı ile bağlantılı olarak negatif reel getirinin artmasıyla dolarizasyonu ve kurlardaki yükselişi tetikleyeceğine dikkat çekiyorlar. 

Ekonomist Gazeteci Şeref Oğuz da Dünya Gazetesi'ndeki yazısında dolardaki yükseliş ancak enflasyondaki yükselişin frenlenmesi ile duracağına dikkat çekiyor. 

Şeref Oğuz'un yazısı şöyle:

Enflasyon, testiyi kuranla suyu getireni karıştırmamızı sağladığı gibi önüne kattığı fiyatları, sürükler götürür. Önüne baraj koysan da seli (enflasyon) durdurmadığında barajı aşar, harcadığın kaynaklar heba olur. İster bu barajı dolara kur, ister etiketlere… Zorladığında da ikincil fiyat doğar, karaborsa hortlar.

MERKEZİN MÜDAHALELERİ

Merkez Bankası, bundan 7 yıl önce dolara müdahale etmiş ve ancak 3 hafta tutabilmişti. Aradan geçen sürede, geçen yıl doları 6,86 TL’de tutabilmek için 130 milyar $ dolar harcamış, bu baraj ancak 75 gün dayanabilmişti.

Biz daha “çıkar dokuza inmez sekize” derken çift haneyi bulan dolar, adeta durdurulamaz hale gelince Merkez’in müdahaleleri sıklaşmış ve dolara kurulan baraj, 3 günden 3 saate kadar dayanabilmişti. Nitekim barajlar işe yaramayınca kur korumalı mevduat sistemi getirilmişti.

ARALIKTA MÜDAHALELER YETMEDİ

Müdahalelere bakıyoruz; 1 Aralık’ta 844 milyon $, 3 Aralık’ta 504 milyon $, 10 Aralık’ta 687 milyon $, 13 Aralık’ta 3 milyar 120 milyon $ ve 17 Aralık’ta 2 milyar 123 milyon $. Bu 5 müdahaleyle doları barajlamanın Merkez Bankası’na maliyeti; 7 milyar 278 milyon $ olmuş.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Merkez neden müdahale ediyor?

Halk dolar almaya devam ediyor. Dolar yükseliyor. Bu nedenle Merkez de müdahale ediyor.

Merkez müdahale ederek doları durdurabilir mi?

Merkez 7,2 milyar $ harcadı ama durduramadı. Zira enflasyon var. Doları ancak enflasyonun frenlenmesi durdurabilir.

ENFLASYONU KEFEN PARASI İLE BARAJLAMAK

Arkadan enflasyon kovalarken doları, Merkez’in kefen parasıyla barajlamak veya kur korumalı mevduat sistemiyle hazineye külfet mukabilinde durdurmak, mümkün mü? Şu anda dolar 14 lira civarında yeniden barajlanıyor. Üstelik bu defa enflasyonun şiddeti %35-80 bandında…

Faizin “nas” olduğu, artırma yönünde dokunulmazlığı söz konusu iken doların 14 lira direnişi ne kadar daha sürer? Elindeki tek araç, azalan rezerviyle “çekiç” olan Merkez’in tüm sorunları “çivi” görmesini anlayabiliyorum. Anlamadığım, enflasyonu neden hala yok saydığımız ve önemsemediğimiz…