Medya
06 Nis 2015 15:45
Son Güncelleme: 23 Kas 2018 17:27
Milliyet Okur Temsilcisi teşhisi koydu: Terör Türkiye Medyasını da vurdu!
Milliyet Okur Temsilcisi Belma Akçura, Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın rehin alındığı fotoğraf üzerinden meslek etiği ilkelerini tartışmaya açtı.
Medya kuruluşlarının Çağlayan Adliyesi'nde Berkin
Elvan soruşturmasını yürüten Savcı Mehmet Selim
Kiraz'ın rehin alındığı görüntüleri yayımlaması tartışma
konusu oldu.
Görüntüyü yayınlayan kuruluşların muhabir ve kameramanları Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun talimatıyla Savcı Kiraz'ın cenaze törenine alınmadı.
Ayrıca bu fotoğrafı yayınladıkları için Hürriyet, Cumhuriyet, Posta ve Bugün gazeteleri hakkında "terör örgütünün propagandasını yapmak" suçundan soruşturma başlatıldı.
Milliyet Okur Temsilcisi Belma Akçura da tartışma konusu olan fotoğrafın yayınlanması ve ardından açılan soruşturmayla ilgili olarak "Terör Türkiye medyasını da vurdu" başlıklı bir yazı kaleme aldı. Akçura yazısında geçmişten örnekler vererek "Bir terör örgütünün servis etttiği bazı fotoğrafların yayımlanması medya etiği açısından uygun mudur?" sorusuna cevap aradı.
İşte Akçura'nın bugünkü yazısından ilgili bölüm:
Bir gazeteci için bazı fotoğraflar ‘tarih’ demektir.
Bazen tek bir kare fotoğrafla bir dönemi anlatırsınız; savaşların özetini çıkartır, ülkelerin profilini çizer, devletlerin gücünü, siyasilerin kararlılığını gösterir, dünya kamuoyunun dikkatini çekersiniz...
Tıpkı foto muhabiri Nick Ut’a Pulitzer ödülünü kazandıran o tek bir kare fotoğrafta olduğu gibi.
Üzerlerine yağan bombalardan dehşet içinde kaçan, korkmuş çocukların arasında çırılçıplak küçük kız çocuğu... Bu fotoğraf bir gazetecilik başarısıydı ve aynı zaman da Vietnam savaşında sivillerin üzerine bomba yağdıran Amerika’yı ve dönemin savaş politikalarını en iyi özetleyen fotoğraf olarak basın tarihine geçmişti...
Peki bir terör örgütünün kaçırdığı ya da rehin aldığı bir kişinin fotoğraflarını örgüt flamaları altında, bizzat örgütün kendisi servis eder, medya da bunu yayımlarsa bu bir gazetecilik başarısı sayılabilir mi? Ya da şöyle soralım: Bir terör örgütünün servis ettiği bazı fotoğrafların yayımlanması medya etiği açısından uygun mudur?
Aldo Moro örneği
Hatırlarsanız 1978’de İtalya’da dönemin Başbakanı Aldo Moro, hapishanedeki teröristlerin serbest bırakılması gerekçesiyle kaçırılmış, iki ay rehin tutulduktan sonra öldürülmüştü. Dünya kamuoyu; Kızıl Tugayları, rehin aldıkları Moro’yu ‘Brigate Rosse’ flamaları altında fotoğraflarını çekip basına servis edince tanıdı. Dünya medyası ise Moro’yu öldüren Kızıl Tugaylar’ın üzerinde bir gölge gibi duran derin devlet ilişkilerini, İtalyan gizli servisi ile bağlantılarını hiçbir zaman çözemediği gibi sadece fotoğraflarını yayımlamakla kaldı. Fakat dünyanın hiçbir yerinde de Türkiye’deki gibi; Moro’nun fotoğraflarını yayımladığı için meslektaşlarını hain ilan eden gazeteciler, basını cenazesini izlemesini yasaklayan siyasiler, bu fotoğrafı yayımladığı gerekçesiyle basını teröre yardım etmekle suçlayan yargı olmadı.
Terör fotoğrafları
Charlie Hebdo saldırısı ise en yeni örnek olarak karşımızda duruyor. Türkiye’de özellikle sosyal medyada ürkütücü bir dille katliamı onaylayan binlerce ileti haber ve yazı benzer tehlikelerle yine hâlâ karşı karşıya kalabileceğimizin de resmini çizmişti.
Türkiye medyasının bir bölümü Charlie Hebdo saldırısını yayımlamakla kalmadı. Teröristin yerde yaralı polise kurşun sıktığı anı gösteren fotoğrafları birinci sayfalarından yayımladı. Şimdi bunu yapan medya, örgütün flamaları ve silahıyla servis ettiği savcı Mehmet Selim Kiraz’ın fotoğraflarını yayımlayan meslektaşlarını terör medyası olarak sunuyor. Bu durum; meslek etiği ilkelerini, kendi siyasi duruşuna göre yorumlama becerisine sahip, ahlaken sorunlu bir medyaya sahip olmak değilse nedir?
Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın adliyede makamında rehin alındığı sırada görüntülerin yayımlamasını bir terör örgütünün propagandasına dönüşmemesi için, ailesine travma yaşatmamak için meslek etiği açısından yayımlanmaması gerektiğine ilkesel olarak inanıyorum. Fakat şuna da inanıyorum; terör örgütünün propagandasına yer vermeyecek şekilde kullanıp kullanmadığını tartışabiliriz ama kendi meslektaşlarımızı teröre hizmet ediyor gibi hedef gösteremez, onları sorumlu tutamazsınız. Hele ki; bunu gazeteci kimliğinizle açıklamaya kalkışmak bu mesleğe yapılmış hakarettir.
İlkesel kararlar
Bugün geleneksel medya düzeni artık yok. Haber anında yayılıyor. Bloglar, portallar ve sosyal medya araçları kendisini bu ilkelere bağlı saymadığı için bu tür olaylarda medyanın ortak bir ruhla hareket etmesini de bekleyemeyiz.
Ancak Milliyet Genel Yayın Yönetmeni Fikret Bila’nın dediği gibi; belki de basın bu tür olaylara karşı en azından ilkesel olarak ne yapılabileceği konusunda bundan sonraki süreçte ortak karar mekanizmaları oluşturmalı.
Bu öneriyi önemsiyorum. Çünkü mesleki değerlerin çöktüğü ama yerlerine neyi koyacağımızı bilemediğimiz sürece bu tür kaos ortamlarında ortak ilkesel kararlar oluşturamazsak bu tartışmalar ve medyanın birbirini hedef gösteren çirkin söylemleri sürüp gidecek gibi görünüyor.
Buna artık izin vermemeliyiz. Medya bunu kendi arasında tartışabilir ama siyasetin ve yargının bu konuya dahil olması üzüntü vericidir.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
Görüntüyü yayınlayan kuruluşların muhabir ve kameramanları Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun talimatıyla Savcı Kiraz'ın cenaze törenine alınmadı.
Ayrıca bu fotoğrafı yayınladıkları için Hürriyet, Cumhuriyet, Posta ve Bugün gazeteleri hakkında "terör örgütünün propagandasını yapmak" suçundan soruşturma başlatıldı.
Milliyet Okur Temsilcisi Belma Akçura da tartışma konusu olan fotoğrafın yayınlanması ve ardından açılan soruşturmayla ilgili olarak "Terör Türkiye medyasını da vurdu" başlıklı bir yazı kaleme aldı. Akçura yazısında geçmişten örnekler vererek "Bir terör örgütünün servis etttiği bazı fotoğrafların yayımlanması medya etiği açısından uygun mudur?" sorusuna cevap aradı.
İşte Akçura'nın bugünkü yazısından ilgili bölüm:
Bir gazeteci için bazı fotoğraflar ‘tarih’ demektir.
Bazen tek bir kare fotoğrafla bir dönemi anlatırsınız; savaşların özetini çıkartır, ülkelerin profilini çizer, devletlerin gücünü, siyasilerin kararlılığını gösterir, dünya kamuoyunun dikkatini çekersiniz...
Tıpkı foto muhabiri Nick Ut’a Pulitzer ödülünü kazandıran o tek bir kare fotoğrafta olduğu gibi.
Üzerlerine yağan bombalardan dehşet içinde kaçan, korkmuş çocukların arasında çırılçıplak küçük kız çocuğu... Bu fotoğraf bir gazetecilik başarısıydı ve aynı zaman da Vietnam savaşında sivillerin üzerine bomba yağdıran Amerika’yı ve dönemin savaş politikalarını en iyi özetleyen fotoğraf olarak basın tarihine geçmişti...
Peki bir terör örgütünün kaçırdığı ya da rehin aldığı bir kişinin fotoğraflarını örgüt flamaları altında, bizzat örgütün kendisi servis eder, medya da bunu yayımlarsa bu bir gazetecilik başarısı sayılabilir mi? Ya da şöyle soralım: Bir terör örgütünün servis ettiği bazı fotoğrafların yayımlanması medya etiği açısından uygun mudur?
Aldo Moro örneği
Hatırlarsanız 1978’de İtalya’da dönemin Başbakanı Aldo Moro, hapishanedeki teröristlerin serbest bırakılması gerekçesiyle kaçırılmış, iki ay rehin tutulduktan sonra öldürülmüştü. Dünya kamuoyu; Kızıl Tugayları, rehin aldıkları Moro’yu ‘Brigate Rosse’ flamaları altında fotoğraflarını çekip basına servis edince tanıdı. Dünya medyası ise Moro’yu öldüren Kızıl Tugaylar’ın üzerinde bir gölge gibi duran derin devlet ilişkilerini, İtalyan gizli servisi ile bağlantılarını hiçbir zaman çözemediği gibi sadece fotoğraflarını yayımlamakla kaldı. Fakat dünyanın hiçbir yerinde de Türkiye’deki gibi; Moro’nun fotoğraflarını yayımladığı için meslektaşlarını hain ilan eden gazeteciler, basını cenazesini izlemesini yasaklayan siyasiler, bu fotoğrafı yayımladığı gerekçesiyle basını teröre yardım etmekle suçlayan yargı olmadı.
Terör fotoğrafları
Charlie Hebdo saldırısı ise en yeni örnek olarak karşımızda duruyor. Türkiye’de özellikle sosyal medyada ürkütücü bir dille katliamı onaylayan binlerce ileti haber ve yazı benzer tehlikelerle yine hâlâ karşı karşıya kalabileceğimizin de resmini çizmişti.
Türkiye medyasının bir bölümü Charlie Hebdo saldırısını yayımlamakla kalmadı. Teröristin yerde yaralı polise kurşun sıktığı anı gösteren fotoğrafları birinci sayfalarından yayımladı. Şimdi bunu yapan medya, örgütün flamaları ve silahıyla servis ettiği savcı Mehmet Selim Kiraz’ın fotoğraflarını yayımlayan meslektaşlarını terör medyası olarak sunuyor. Bu durum; meslek etiği ilkelerini, kendi siyasi duruşuna göre yorumlama becerisine sahip, ahlaken sorunlu bir medyaya sahip olmak değilse nedir?
Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın adliyede makamında rehin alındığı sırada görüntülerin yayımlamasını bir terör örgütünün propagandasına dönüşmemesi için, ailesine travma yaşatmamak için meslek etiği açısından yayımlanmaması gerektiğine ilkesel olarak inanıyorum. Fakat şuna da inanıyorum; terör örgütünün propagandasına yer vermeyecek şekilde kullanıp kullanmadığını tartışabiliriz ama kendi meslektaşlarımızı teröre hizmet ediyor gibi hedef gösteremez, onları sorumlu tutamazsınız. Hele ki; bunu gazeteci kimliğinizle açıklamaya kalkışmak bu mesleğe yapılmış hakarettir.
İlkesel kararlar
Bugün geleneksel medya düzeni artık yok. Haber anında yayılıyor. Bloglar, portallar ve sosyal medya araçları kendisini bu ilkelere bağlı saymadığı için bu tür olaylarda medyanın ortak bir ruhla hareket etmesini de bekleyemeyiz.
Ancak Milliyet Genel Yayın Yönetmeni Fikret Bila’nın dediği gibi; belki de basın bu tür olaylara karşı en azından ilkesel olarak ne yapılabileceği konusunda bundan sonraki süreçte ortak karar mekanizmaları oluşturmalı.
Bu öneriyi önemsiyorum. Çünkü mesleki değerlerin çöktüğü ama yerlerine neyi koyacağımızı bilemediğimiz sürece bu tür kaos ortamlarında ortak ilkesel kararlar oluşturamazsak bu tartışmalar ve medyanın birbirini hedef gösteren çirkin söylemleri sürüp gidecek gibi görünüyor.
Buna artık izin vermemeliyiz. Medya bunu kendi arasında tartışabilir ama siyasetin ve yargının bu konuya dahil olması üzüntü vericidir.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
