FETİH 1453'TE MEHTER MÜZİĞİ NİÇİN YOKTU?

Ali Murat Güven’in röportajı

Hem millet, hem de medya olarak daima "vitrinin en önündeki meyvelere göz dikmek" gibi ilginç bir huyumuz var. O yüzden, hayatın pek çok alanı gibi sanatta da kolektif bir başarının mimarları söz konusu olduğunda, bunlar arasından yalnızca "isimleri jeneriklerde ilk sıralarda çıkanları" önemsiyoruz vesselam...

Türk sinemasının son yıllardaki en büyük bombası "Fetih 1453"de de aynen böyle oldu. "Yapımcı-yönetmen Faruk Aksoy iyi niyetli adamdı-kötü niyetli adamdı, şanlı ecdâdımızı doğru anlattı-yanlış anlattı, Ulubatlı Hasan ile Era arasında imam nikâhı var mıydı, yok muydu" diyerek birbirimizi yerken, yapımında yüzlerce kişinin görev aldığı bu -amacına fazlasıyla ulaşmış- filmin kamera arkasındaki pek çok nitelikli emeği ıskaladık.

İzleyicilerde sinema üzerine entelektüel birikim üretme savındaki bütün o eleştiri yazılarında, radyo-TV programlarında adı yalnızca rutin künye sıralamalarının içinde öylesine gelip geçen kalburüstü kişilerden biri de söz konusu yapıtın izleyiciyi bazı anlarda coşturan, bazı anlarda ağlatan, bazı anlarda ise tüylerini ürperten melodilerinin sahibi Benjamin Wallfisch’ti. En azından ben kendi adıma, değerli meslektaşımız Ayşe Düzkan’ın 7 Ocak 2012 tarihli Star gazetesinde yayımlanan kısa haber-röportajı haricinde, şu ana kadar filmin müzikal boyutunu mercek altına alan bir başka yazıya daha rastlamadım.

İşte biz de sinema haberciliğindeki bu boşluğu doldurmak üzere, "Dear Wendy", "The Escapist", "V for Vendetta", "Shooting Dogs", "The Brothers Grimm", "The Rite", "Atonement", "The Soloist", "Goodbye Bafana", "Pride and Prejudice", "Jane Eyre", "Robin Hood" gibi her biri çağdaş sinemada parlak birer yere sahip pek çok unutulmaz yapıtın beste ve orkestrasyonunun yanı sıra, yurt içi ve dışında şimdiye kadar 10 milyon kişinin izlediği "Fetih 1453" için hazırladığı özgün bestelerle büyük bir beğeni toplayan ünlü İngiliz film müziği bestecisi-orkestra şefi Wallfisch’e yeni filmi üzerinde çalıştığı Los Angeles’ta ulaşıp kendisiyle geniş kapsamlı bir röportaj gerçekleştirdik.

Sanatçının, ABD’de yoğun bir çalışma programı içindeyken başvurumuzu kırmayıp bir düzineyi aşkın sorumuzu sabırla cevaplandırması, hiç kuşkusuz ki vurgulanması gereken bir incelik gösterisiydi. İnternete eksiksiz bir versiyonunu koyduğumuz, baskılı nüshada ise yer sorunları nedeniyle bir miktar kısalttığımız bu röportajı keyifle okuyacağınızı umuyorum.

* * *

- Benjamin Wallfisch, Batı’da sinema ve müzik dünyasının saygın adlarından, özellikle de 2000’lerden sonraki dönemde en pırıltı yeteneklerinden biri... Fakat, dürüst olmak gerekirse Türk müzikseverleri için o kadar da tanıdık biri değilsiniz. Gerçi, pek çok film için yaptığınız besteleri ya da orkestra düzenlemelerini beğeniyle dinledik bugüne kadar, fakat sizi şahıs olarak yeterince tanımıyoruz. Türkiye ve Türk sinemasıyla yolunuz nasıl kesişti? "Fetih 1453" filminin müziklerini bestelemeniz için yapılan teklifin arka plan hikâyesi nedir?

Yakın bir arkadaşım olan Srdjan Kurpel filmin ses tasarımcısıydı. Bir gün Londra’da başka bir proje üzerinde çalışırken beni arayıp, tarihî-epik türde bir Türk filminde görev aldığını ve bu iddialı yapıtı baştan aşağıya "dokumak" üzere büyük orkestra hâkimiyeti bulunan bir besteciye ihtiyaçlarını olduğunu söyledi. Sonra da filmin yönetmeniyle tanışıp bu konuyu konuşmak isteyip istemediğimi sordu.

Türk sineması hakkındaki bilgilerim -en azından o dönemde- epeyce sınırlıydı, fakat o anda "Neden olmasın ki?" dedim kendi kendime... Kısa bir süre sonra da İstanbul’a uçup yapımcı-yönetmen Faruk Aksoy ile tanıştım. Üç-beş gün sürekli film üzerine konuşunca gördük ki kafalarımız gayet güzel uyuşuyor ve beni besteleri hazırlamam için ince kurgu aşamasında yeniden davet etti. Sonrasında ise gerçekten çok keyifli bir işbirliğine imza attık. Böylesine görkemli bir projenin parçası olmaktan dolayı her zaman için onur duyacağım. Bu yılın başlarından beri dünyanın neresinde olursam olayım, film hakkındaki gelişmeleri takip etmeye çalışıyorum ve elde ettiği başarı da beni gururlandırıyor.

- Müzikal temaları, "Fetih 1453" filminin en akılda kalan, en etkileyici yönlerinden biriydi. Ancak, ilginç bir şekilde, hikâyesi ve karakterleriyle "Doğulu" olan bir filmin dokusu için son derece "Batılı" bir müzikal altyapı kullanmışsınız. Filmin, bu anlamda müzikleriyle sinema tarihindeki diğer büyük ve coşkulu epik gösterilerden herhangi bir farkı yok, tam aksine artıları var. Filmin müziklerinde Türkiye’yi ve Türkler’i kolayca çağrıştıracak yerel motifler kullanmak yerine daha evrensel bir bakışla çalışma fikri bütünüyle size mi aitti? Yoksa, bu konuda filmin yönetmeni Faruk Aksoy’un arzusuna mı uydunuz?

Film her ne kadar Türk tarihindeki en önemli olaylardan birisinden söz etse de, Faruk temelde senfoni orkestrası tarafından icrâ edilecek "Batı müziği" formunda bir ana yapı istiyordu. Bu da zaten benim en öncelikli hâkimiyet alanımdı. Görevi üstlenişimden itibaren, en geniş ve en renkli müzikal paleti kullanma imkânına sahip oldum. Bir besteci için muazzam bir özgürlük sınırından söz ediyoruz. Tarihî-epik bir filmin müziğinin nasıl olabileceğine ilişkin sınırları zorlamayı çok istiyordum ve yönetmenimiz de bu tür deneysel yaklaşımlara açıktı.

Fakat, esas olarak senfonik müziğe başvurma yönündeki kararlılığımızın yanında, Türk insanın kalbine hitab eden bazı "Doğulu" tınıları ve onları icrâ eden geleneksel enstrümanları belli ölçüde kullanmak filmin müzikal altyapısını daha bir anlamlı kılacaktı. O yüzden, iki dünya arasında dengeli bir senteze gittik. Yeryüzündeki en güzel müzik enstrümanlarından ikisi olan "ney" ve "düdük" kullanımı Faruk’un fikriydi meselâ ve bu enstrümanları kullandığımız için ben de çok mutluyum. Nitekim, filmin müziklerine kulak verdiğinizde, en üst katmanda güçlü bir evrensellik, daha altlarda ise kulağınıza son derece tanıdık gelecek yerel motifler yakalayabilirsiniz.

’Bu proje için aylarca Türk-İslâm tarihi çalıştım’

- Geçmiş yıllarda Türkiye’ye orkestra şefi olarak birkaç kez gelip konserler verdiğinizi öğrendim. Ülkemizi tarihi, insanları ve sinemasıyla ne kadar tanıyorsunuz? "Fetih 1453" projesi öncesinde de Türkiye ile duygusal ya da meslekî bağlantılarınız ve köklü dostluklarınız var mıydı? Sözgelimi, İstanbul’un fethine ilişkin tarihsel bilgileriniz ne düzeydeydi?

Evet, klasik müzik konserleri için üç kez İzmir Devlet Senfoni Orkestrası’na davet edildim ve her seferinde de ülkenizde harika vakit geçirdim. İstanbul’un 1453’teki fethine dair bilgilerim ise lisede öğrendiğim genel dünya tarihiyle sınırlıydı. Fakat, bu projede yer aldıktan sonra konu hakkında çok daha geniş araştırmalar yapma fırsatına sahip oldum; aylarca nereye gidersem gideyim elimde tarih kitaplarıyla dolanıp durdum. Lise dönemimden uzun yıllar sonra gelen bu ders çalışma faslının da gerek kişisel gelişimime, gerekse üzerinde çalıştığım yapıta ciddi faydaları oldu. Hem Türkler’in devlet yönetimi ve savaş mantığını, hem de İslâm dininin onları motive edici boyutunu daha bir derinlemesine kavramış oldum, Doğu’nun kültürüne de tarihine de bakışım büyük ölçüde zenginleşti. Bu, hiç kuşkusuz ilerleyen yıllardaki çalışmalarıma da yansıyacak olan çok değerli bir kazanım...

Sözgelimi, savaş alanlarında güçlü davul ritmleri kullanarak haberleşen ve bu arada düşmanlarını çıkardıkları müthiş gürültüyle tedirgin eden ilk ordunun Osmanlı ordusu olduğunu bu kaynaklardan öğrendim. Osmanlılar 15’inci yüzyıldan itibaren bu ilginç psikolojik yıldırma taktiğine sıklıkla başvurmuş. Düşünsenize, açık arazide o düzeydeki bir ses dalgası dehşet verici olmalı... Her biri kocaman gövdeli binlerce davul belli bir ritmle çalınıyor; bu sayede bir taraftan uzaklara şifreli mesajlar iletilirken, diğer taraftan da karşı tarafın motivasyonu yerle bir ediliyor. Osmanlılar’ın yüksek desibelli sesler kullanarak düşmanı yıpratma taktikleri savaşlarda o kadar başarılı olmuş ki sonradan İsviçreliler ve diğer ülkelerdeki ordular tarafından da taklit edilmeye başlanmış. Biliyorsunuz, aynı yöntem ilerleyen yüzyıllarda "Mehter" formuna bürünerek ordu bünyesinde yaşamaya devam etmiş.

"Fetih 1453"te böyle önemli bir espriyi mutlaka kullanmam gerektiğini düşündüm ve bu düşüncemi yönetmene de açtım. O da yaklaşımımı çok sevdi ve filmin bazı sahnelerini bu yönde geliştirdi. "Fetih 1453"ün kimi müzikal temalarında ana enstrüman olarak yüksek volümlü davullar vardır. Bazen nazik bir kalp atışını sunarken, bazen de senfoni orkestrasının en tepesinden sesi patlatırken, filmin müziğine o devâsâ davul ritmlerini yedirmeye uğraştım. Özellikle de savaşın öne çıktığı anlara... Böylelikle, dinleyici bu ritmi her duyduğu zaman, hikâyenin temelindeki amacı hatırlayacaktı. Geri dönüş seçeneği olmayan, ölümüne bir kuşatma ve tarihi değiştiren bir zafer...

Öte yandan, Türkiye’de "Filmde neden mehter müziği yoktu" gibi eleştiriler yapıldığını duyuyorum. Her ne kadar hayâlî yönleri olan bir drama çektiysek de o dönemde hiç olmayan bir unsuru varmış gibi göstermek filmin kendi gerçekliğini, iç tutarlılığını telafisiz bir şekilde zedelerdi. Mehter’in esamesinin bile okunmadığı bir dönemde Mehter Marşı çaldıramazdım. Orduya özgü bu müzik formu, İstanbul’un alınışının en az üç yüzyıl sonrasında ortaya çıkıyor. 17’nci yüzyılda geçen bir filmde makineli tüfek kullanmak gibi birşey... Üzgünüm, fakat kulağa hoş gelecek diye gerçekliğin sınırlarını bu kadar da aşamazdım!

- Filmin bazı sahnelerine âdetâ terzi dikimi gibi oturan coşkulu ya da müzikal temalar, bu tarihsel kahramanlık hikâyesini çok doğru bir şekilde "okuduğunuzu" gösteriyor. Müzikleri Türkiye’ye hiç uğramadan, yalnızca kâğıt üzerindeki bilgiler ve yönetmenin size verdiği birifinglerden yararlanarak İngiltere’deki stüdyonuzda mı yaptınız? Yoksa, çekim ve post-prodüksiyon sürecinde hikâyeyi daha yakından "soluyabilmek" için ülkemize gidip geldiğiniz de oldu mu?

Ben filme kaba kurgusu, animasyon düzenlemesi ve ses tasarımı bittiğinde, diğer post-prodüksiyon işlemleri başlamak üzereyken dahil oldum. Çekimler sırasında ne yazık ki orada değildim. Bundan dolayı da çoğu bilgim şu anda artık yakın bir dostuma dönüşmüş olan Faruk Aksoy ile yaptığımız, her biri saatlerce süren konuşmalardan oluştu.

Öte yandan, yönetmenin film için en doğru şeyin ne olduğuyla ilgili çok oturmuş bir vizyonu vardı ve bu kendinden emin bakış açısı giderek beni de rahatlattı. Faruk filmini de ülkesini de çok iyi tanıyordu, neyin başarılı olacağının peşinen farkındaydı ve o yüzden filmi aslında kafasında çoktan çekip bitirmişti. Bana çalışmamda büyük ölçüde yön veren bir birifingi vardır ki onu duyduktan sonra zaten Fatih Sultan Mehmet’i hayatıyla, kişiliğiyle çalışmamın odak noktasına oturttum. Dedi ki, "Bu film yalnızca gösterişli bir savaş filmi değil. Evet, savaş son kertede önemli; fakat aynı zamanda dünya tarihini değiştirmiş bir liderin büyük kuşatmadan muzaffer bir komutan olarak çıkana kadar yaşadığı hırs, inanç, kararlılık, cesaret, azim, zaman zaman umutsuzluk gibi yoğun duygular... En nihayetinde de zaferin getirdiği o benzersiz gurur ve mutluluk..." Bu arada, bir insan olarak Mehmet’in babası ve eşiyle olan ilişkilerini de önemsemeli, onlara da vurgu yapmalıydık. Ki o ilişkiler Sultan’ın kendi oğluyla ilişkilerine de ışık tutuyordu. Ayrıca, Era ve Hasan arasındaki aşk da çok önemli bir tematik elementti ve filmdeki epik savaş sahneleriyle mükemmel bir zıtlık oluşturmaktaydı.

"Fetih 1453"ü Hollywood tarzı vahşi sahnelerle bezenmiş kuru bir savaş gösterisi olmaktan çıkarıp sarsıcı bir duygu filmine dönüştüren bütün bu elementleri çok sevdim, hepsi de hikâyenin üzerinde çalışırken beni ayrı ayrı motive etti. Zaten 32 başlıktan oluşan soundtrack listesini incelerseniz, Sultan Mehmet’e, Hasan’a, Era’ya, her ikisinin büyük aşkına adanmış ayrı ayrı temalar ortaya koyduğumu görürsünüz.

http://www.ttnetmuzik.com.tr/album/Fetih_1453__Orjinal_Film_Muzikleri_/263736

’Fetih-145’e bir tarih belgeseli gibi bakmak hata’

- Başta Yunanistan ve Almanya olmak üzere, bazı Batılı ülkelerde "Fetih 1453"ün İslâm dini propagandası yapan, Türklerin şovenist duygularını kışkırtan militan bir film olduğu yazılıp çizildi. Siz filmin tamamen bitmiş versiyonunu izlediğinizde aynı yönde bir izlenime kapıldınız mı? Sizce Faruk Aksoy militarist, ırkçı ve fundamentalist bir hikâye mi anlatmış?

Kesinlikle hayır... Kanımca Faruk çok heyecan verici dramatik bir sinema yapıtı ortaya koydu, politika falan yapmaya soyunmadı. Herkesin bakış açısına saygım vardır, fakat kişisel olarak bir sanat yapıtı üzerinden yürütülen bu tür sığ politik çıkarımlara/tartışmalara girmeyi hiç sevmiyorum.

"Fetih 1453" dramatize edilmiş bir hikâyedir ve bildiğim kadarıyla tarihî bir belgesel olmak gibi bir niyeti de yoktur. Yapım ekibinin önceliği izleyicilere tarihin önemli bir sayfasından hareketle çok güçlü bir sinemasal deneyim yaşatmaktı ve benim bu ekip içindeki görevim de filmin müziğini mümkün olduğu kadar canlı tutmak, yönetmenin hareket noktasını oluşturan duyguları notaya dönüştürmekti. Bunu yaparken sürekli filmin görünür değeri üzerinden ilerledim ve ona dramatik bir yapı olarak baktım; yoksa yerel ya da küresel bazda filme ilişkin potansiyel politik çıkarımların ne yönde olabileceğini hiç düşünmedim. Ben kendi işimi en iyi bu şekilde yapabilirim. Evrensel değere sahip bir filmi dar bir politik cendereye sıkıştırmak benim müzikal vizyonumu da baltalar.

’Müzisyenlerle dolu bir ailede yetiştim’

- Besteci, düzenlemeci ve orkestra şefi olarak hayranlık uyandıran bir akademik ve meslekî kariyeriniz var. Fakat, ne kadar ilginçtir ki bütün bu başarılar toplam 33 yıla sığmış. Normal koşullarda, insan böyle parlak bir performans listesini en az 50-60 yaşlarındaki bir bestecide görmeyi bekliyor. Çocukluğunuz nasıl geçti? Müzisyenlik ilkokul çağından itibaren kafanızda olan kesin bir hedef miydi? Anneniz ve babanızın bu kadar genç yaşta böylesine başarılı bir kariyer yapmanızda olumlu etkileri oldu mu?

Övgüleriniz için teşekkürler... Harika bir çocukluğum oldu. Müzik olarak da, tamamının derin bir şekilde müzikle bağlantılı olduğu bir ailede yetişmiş olma şansına sahiptim. Ebeveynlerim, onların anne babaları, amcalarımın, halalarımın ve kuzenlerimin pek çoğu profesyonel müzisyenlerdi. Müzik bizleri güçlü bir şekilde biraraya getiren muhteşem bir ortak noktaydı. Ayrıca, çok genç yaşımda, hayatta tanışabileceğim en iyi hocalardan eğitim almış olmak açısından da çok şanslıydım. Fakat, sanırım müzikal bilgimin önemli bir bölümünü yine kendi ailemden aldım. Onların çalışma ahlâkları beni en çok etkileyen değer olmuştur. Kendilerini tamamen müziğe vermişlerdi ve benim için harcadıkları çaba, bu işi profesyonel olarak yapmam için gerekenleri herhangi bir yanılsama olmadan bütün çıplaklığıyla görmemi sağlamıştır. Allah vergisi doğal yetenek ayrıdır, fakat her gün uzun saatlerinizi sanatınızı bilemeye harcamanız da bu işin asla vazgeçilemeyecek bir diğer hassas yönüdür. Çalışma olmazsa yetenekler de zamanla körelir. Aile üyelerimin bana müzik sevgisini ve onu kitlelere lâyıkıyla sunabilmak için gereken saygıyı aşılamasından dolayı, onlara minnettârım.

- Film müziği, günümüzde artık filmlerin popülaritesini belirleyen en temel unsurlardan biri... Öyle ki bazı filmlerin müzikleri o filmlerinden kendilerinden bile daha fazla tanınır oldu. Film müziği alanında da öteden beri iki başat gelenek var, biri Dimitri Tiomkin, John Williams, Jerry Goldsmith, Lalo Schifrin, James Horner gibi bestecilerin zirveye çıkardığı zengin orkestra elemanlarıyla icrâ edilen coşkulu sound, diğeri ise Michael Small gibi bestecilerin temsil ettiği minimalist yaklaşım... Ben kendi adıma her ikisinin üst örneklerine de bayılıyorum. Bir sinemasever olarak Small’ın "Parallax Wiev" ve "Marathon Man" gibi minimalist çalışmaları kadar Williams’ın "Raiders of The Lost Ark" ya da "Star Wars"ı da aynı düzeyde heyecan verici...

Siz, kişisel beğeni olarak film müziğinde hangi noktada duruyorsunuz? Büyük orkestralarla coşkulu, heyecanlı, izleyicinin adrenalini artıran temalar mı, yoksa bireysel performanslarla icrâ edilmiş, küçük fakat kalbe işleyen melodiler mi? Müzikal beğenide kesin bir ayrım çizginiz var mı? Favori besteciniz ya da bestecileriniz kim?

Film müziğinde önemli olan şey her zaman filme hizmet etmektir. Filme, yani resme, ana fikre, oyuncuların performanslarına, duygusal yolculuğa, ritme, düzenlemeye... Liste bu şekilde gider. Tabiî ki geride bıraktığımız son 15 yılda filmler geliştiği gibi müzikleri de gelişti ve bence her ikisi de son derece uyumlu bir şekilde ilerliyorlar. John Williams’ın çalışmalarını seviyorum, bence yaşayan en büyük bestecilerden biridir. Ayrıca onun devraldığı mirasın sahiplerine de hayranım. Erich Wolfgang Korngold’un, Max Steiner’ın, Miklós Rózsa’nın muhteşem orkestralarına... Ve tabiî, bizden bir önceki neslin film bestecileri, Jerry Goldsmith, Bernard Herrman, Ennio Morricone ve Lalo Schifrin’in çalışmaları da halâ alabildiğine etkileyici ve benim açımdan çok önemli...

Aslına bakarsanız, günümüzün film müziğinde yalnızca iki farklı akım olduğunu söylemek bile mevcut manzarayı tanımlamakta eksik kalıyor. Bundan çok daha fazlası var ve sinemada melodiler sürekli değişiyor, ilerliyor, dönüşüyor ki bence bu inanılmaz derecede heyecan verici bir durum. Özellikle son zamanlarda sık sık orkestral ve elektronik dokuyu birleştirme denemelerine girişiyoruz. Ki böylesi sentezlemelerin de -"Matrix" ve "Inception" gibi- yakın tarihli filmlerde çok başarılı olmuş örneklerini duyabilirsiniz.

Bizim işimizde öncelik her zaman için basit bir sorudadır: "Müziklerini yapmayı üstlendiğimiz film özelinde, onun başarısına en fazla hizmet edebilecek olan yaklaşım nedir?" Bulduğumuz çözüm de sonucu herhangi bir şeye benzemeyen, daha önce hiç yapılmamış bir müzik türü olabilir.

Bunun dışında, en beğendiğim besteci ise her zaman Ludwig Van Beethoven olarak kalacaktır.

’Her zaman bir Türk yönetmeni için çalışabilirim’

- Türk sineması, uluslararası alanda çok önemli başarılar elde eden, sık sık saygın ödüller kazanan, ancak prodüksiyon olanakları itibarıyla küçük bütçelerle hareket eden bir endüstri... Öyle ki Türk sinema tarihinin bütçe rekortmeni filmi "Fetih 1453" bile Hollywood için eğlenceli bir çocuk filminden bile daha düşük (18 milyon dolar) gibi bir bütçeye sahipti. Bunun dışında, uluslararası alanda önemli ödüller kazanan, büyük beğeni toplayan pek çok etkileyici Türk filminin bütçeleri de 1-3 milyon dolar arasında değişiyor.

Bu kısıtlı koşullara bakıldığında, siz Türk sinemacıları için "erişilmez" bir besteci olarak mı kabul etmeliyiz? "Fetih 1453" Türk sinemasıyla yaptığınız ilk ve son işbirliği olarak mı kalacak? Büyük fikirleri olan, ancak bütçesi küçük bağımsız sanatçılarla yapılacak ortak çalışmalarda, onlara parasal konularda anlayış gösteriyor musunuz? Belki biraz daha açık konuşmak gerekirse, ücretiniz Türk sinemacılarının sizin telefonunuzu çaldıramayacağı kadar yüksek midir?

Nereden gelirse gelsin, sinemada her zaman yeni işbirliklerine açığım. Özellikle de Türk sinema endüstrisi son yıllardaki atılımlarıyla film müzisyenleri için heyecan verici bir görünüme sahip... Bu konuda işin ekonomik boyutundan daha önemli olan meslekî ölçütüm, bana senaryonun üzerinde çalışmak için yeterli zamanın verilmesidir. Gerçi, "Fetih 1453"de de görece dar bir zaman vardı, ancak Faruk ne yapmak istediğini çok iyi biliyordu ve ondan ardı ardına son derece aydınlatıcı brifingler aldım. Bura karşılık, normal koşullarda biraz daha ferah feza çalışmayı, işin ta en başından itibaren projede yer almayı isterim. Son kurgusundaki bir film için "Gel buna bir haftada müzik bestele" denildi mi kilitleniyorum.

Bunun dışında para pul sorunları her zaman aşılabilir ve taraflar arasında mutlaka bir uzlaşma yolu bulunur. Benim kariyerimde bir bakıyorsunuz yüz milyonlarca dolarlık bir Hollywood üstün yapımı var, bir sonraki seferde ise küçük bütçeli, bağımsız bir İngiliz filmi... Çekilen yapıtın ekonomik boyutlarına uygun pozisyon almaya yeterince alışkınım ve bu açıdan bir çok Batılı meslektaşıma göre daha anlayışlıyım. Kısacası, müzikal tarzımdan hoşlanan bütün Türk yönetmenlerine kapım sonuna kadar açıktır.

- Hollywood ile Britanya sineması arasında duygusal, parasal, teknik ve estetik alanlarda birer kıyaslama yaptığınızda, hangi taraftan gelen projelerde görev almayı daha çok seviyorsunuz?

Her ne kadar şu son zamanlarda Amerikan prodüksiyonlarına yoğunlaşmış olsam da, her iki bölgenin projelerinde çalışmayı eşit miktarda seviyorum. Sineması topyekün iyi ya da topyekün kötü bir ülke olamaz. İyi senaryolar ve kötü senaryolar, iyi yönetmenler ve kötü yönetmenler vardır. Doğru projeyi yakaladığınızda, bunun hangi ülkeden çıktığının hiç bir önemi yok. İyi bir film, ona emek veren herkesin emeğinin, er ya da geç, dünya çapında takdir edilmesini sağlayacaktır.

’İyi müzik, iyi filmlerin ana elementlerinden biridir’

- Film müziğini, bir filmi oluşturan (senaryo, oyuncular, yönetmen, ses ve görüntü kalitesi, özel efekt v.b.) temel elementler arasında, başarıyı belirleyen unsurlardan biri olarak siz nereye oturtuyorsunuz? Film müziği kategorisine, filmlerin yapı taşlarını oluşturan kreatif yaratıcılık unsurları arasında 100 puan üzerinden kaç puan verirsiniz? Sizce, iyi bir filmin yüzde kaçı iyi bir müziktir?

Her film kendine özel bir tecrübe olduğu için, her duruma uyabilecek çok kesin bir rakam vermek, tartışılmaz bir oran belirlemek imkânsız. Öyle ki bu esaslı sorunuz ve ona verilecek cevap, başlıbaşına bir röportajın konusu bile olabilir. Fakat, sinema tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahip büyük filmlere yakından baktığımızda, pek çoğunun müziği ana elementlerden biri olarak kullandıklarını görürüz. Ben de kişisel olarak müziğin sinemasal bir tecrübeyi oluşturan parçaların vazgeçilmezi olduğunu düşünüyorum.

Fakat filmler, bazılarının üzerinde farklı bir hassiyetle çalışılmış sayısız yapıtaşlarından oluşur. Müziği bu elementler içinde kesin bir yere oturtmak, onun pozisyonunu bir fizik yasası gibi formüle etmek son derece zorlayıcı. Özellikle de her filmin kendine özgü ihtiyaçları olduğunu düşündüğümüzde...

Bazen müziği neredeyse filmdeki bağımsız bir karaktere dönüştürmek en iyisidir; bazen de işini hiç sezdirmeden, tamamen izleyicinin bilinçaltına seslenerek yapıyor olmalıdır. Daha önce söylediğim gibi, olay tamamen her filmi kendine özel olarak incelemekte ve besteleri de yine ona özel olarak, hikâyeye en iyi hizmet edecek şekilde biçimlendirmekte yatıyor. Müzikal altyapısı çekilip alındığında değerinden çok şey kaybeden filmler de izledik bugüne kadar, akışında hiç müzik olmadan bir başyapıta dönüşenler de...

- Son olarak, Türk hayranlarınıza vermek istediğiniz bir mesaj var mı?

Türkiye’deki bütün sinemaseverlere sevgilerimi gönderiyor, sinemacılarınıza da bol şanslar diliyorum. Umarım, yakın zamanda yolumuz yeniden bir Türk filminde kesişir

YeniŞafak


·        BODRUMDA 159 BİNLİRAYA !
·        KENTSELDÖNÜŞÜMÜN FATURASI 500 MİLYAR TL!
·        AVRUPAKONUTLARI ATAKENT 3’TE 263 BİN LİRAYA!
·        EVİNİZ 4 AYSONRA YIKILABİLİR!
·        1000 TL TAKSİTLE !ADANUSPARK’TA METREKARESİ 2 BİN 960 LİRA!
·        ERDOĞANBAYRAKTAR: KÖRFEZ ÜLKELERİ ÇOK CİDDİ!
·        BAŞARIR İNŞAAT KURTKÖYÜ UÇURACAK! 
·        AKSESUARLARI DOĞRU KULLANARAK MEKANLARI ZENGİNLEŞTİRİN !
·        SOSYAL TESİSLERİ AÇILDI! 216 SANCAKTEPE’DE 195 BİN LİRAYA!
·        95 BİNTL’YE İSTANBUL’UN MERKEZİNDE
·        VATAN ŞAŞMAZ EVDAĞITACAK
·        TÜRK TELEKOM ALLİANZ KONUT SİGORTASI HEDİYE EDİYOR!
·        ANKARAGOLFKENT’TE 1+1 148 BİN TL’YE
·        SİVAS STADYUMUİHALEYE ÇIKIYOR
·         EVVİVA HOME’DA 59 BİN640 TL! 595 TL TAKSİTLE!!
·        EVGÖR MOBİLYA BABALAR GÜNÜ’NE ÖZEL KOLTUK TASARLADI!
·        TÜRKTELEKOM 13 MİLYON EVİ SİGORTALIYOR
·        TÜRKİYE’YEMİLYAR DOLARLIK FIRSAT
·        KURTKÖY ELİT GRAND PALAS’TA EXECUTİVE SUİT DAİRELER SATIŞTA!
·        VİALAND AVMEYÜP 2013′TE AÇILACAK!
·        SEDASAYANDAN SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ !
·        KUŞTEPE’YE TALİHKUŞU KONDU!
·        BAKIRKÖYREFERANS PROJESİ SATIŞA ÇIKIYOR!
·        NEXTLEVEL’DA 3.3 MİLYON TL’YE PENTHOUSE!
·        KENTSELDÖNÜŞÜM YASASI TAM METNİ
·        CEMİLE REKORFİYATA EV ALDI!
·        RİSKLİ EVLER İFŞAEDİLECEK
·        1000 TL PEŞİNAT BEĞENMEZSEN İADE! GOLFKENT’TE 148 BİNLİRADAN BAŞLIYOR!