Bu kafayla metrobüs eziyeti biter mi?

Sorunun yanıtını Metrobüs kullananlar bilir bilmesine ama, çileye dönüşen bu sistemde neden bir gelişme olmadığını bir de bizden dinleyin istedik. 2007 yılında hayata geçirilen metrobüs, sabah ve akşam ulaşımından usanan İstanbullulara büyük bir rahatlama sunmuştu… Yıllar ilerledikçe hat uzatılmış, otobüs sayıları ve seferler artırılmıştı… İETT, yoğunluğu karşılamakta sıkıntılar yaşasa da çıktığı ihaleler ile çözüm üretmekte zorlanmaktaydı…Özellikle pik saatlerde talebi karşılamakta yaşanan sıkıntılar yeni araç takviyelerine rağmen çözüm olamıyordu. En büyük şikâyet ise yoğunluk kaynaklıydı. Öyle ki, oturarak seyahat etmek birçok İstanbullu için lükse dönüşmüştü. Tüm bu olumsuzluklara rağmen İstanbullu Metrobüsten memnuniyetini ortaya koruyordu. İşte bu sorun 2019 yerel seçimleri öncesinde CNN Türk'te yayımlanan sokak röportajında gündeme düşmüştü…Sokak röportajında, “Milli Piyango büyük ikramiyesi size çıksa ne yaparsınız?” sorusuna Bahattin Çağrış adlı vatandaşın: "Milli Piyango bana çıkarsa kendime metrobüs alacağım. Oturarak seyahat bir kere bile nasip olmadı" cevabı hayli ilgi çekmişti… Ekrem İmamoğlu yerel seçimler öncesinde bunu PİAR’a dönüştürdü.Söz konusu vatandaşla buluşan İmamoğlu, Bahattin Uğraş ile Metrobüste birlikte seyahat ederek, seçimleri kazanmaları durumunda metrobüs seyahatlerinde çözüm sözü vermişti. İmamoğlu, "Metrobüs projesi hat uzadıkça konfor imkânsız hale gelmiş. İlk başta, Topkapı- Avcılar tasarlanmıştı. İşin lojistik tarafı ve teknik inceleme süreci bir kenara bırakıldı. Bu kadar uzun hattın farklı çözümleri var” diyerek sıkıntıyı giderecekleri vaadinde bulunmuştu.

Çözüm Vaadini Tuttu Mu?

İstanbul’da büyük memnuniyetle karşılanan bu proje bazı politikacılara göre 2009 yılında AKP’nin İstanbul’da seçimleri kazanmasında en önemli faktör olarak değerlendiriliyordu. Ulaşım uzmanları, Metrobüsü, sıkıntılarına rağmen ulaşımda rahatlama saylayan bir proje olarak değerlendiriliyordu. Bazı uzmanlar ise aceleci çözümler üretildiğini, proje için özel otobüsler sipariş edilerek daha geniş ve kapıları sol tarafta yer alan otobüsler alınması gereğine dikkat çekiyordu. Yoğunluk hakkında da ilginç tespitler yapılmaktaydı. Örneğin, “Metrobüslerin bu yoğunlukta yolcu taşımacılığı yapması ‘Dünya Hayvan Taşıma’ kriterlerini aşıyor” türünden eleştirilere de uğruyordu. Ancak şu da bir gerçekti ki, tek bir aktarma yapmadan Söğütlüçeşme’den Avcılar-Beylikdüzü istikametindeki yolculuk için büyük bir nimetti metrobüs. Şimdi esas konumuza gelelim ve Ekrem İmamoğlu yönetimdeki İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetimi, Metrobüs uygulamasına ne gibi katkılarda bulundu sorusunu soralım: Hiç…Evet hiç! 2021 yılı İETT faaliyet raporunda yer alan bilgilere göre uygulamada 54 km. uzunlukta, 44 istasyon 610 otobüs olduğu kaydedilmekte. Yani bu tarihe kadar İETT, Metrobüs uygulamasına tek bir otobüs dahil etmemişti. İlk Metrobüs otobüsleri 12 Nisan 2022 tarihinde 30 adet olarak İETT’ye teslim edilebilmişti. Yanlış okumadınız. İmamoğlu yönetiminin ilk otobüs takviyesi üç yılın ardından gerçekleşmişti… Peki, yeni bir hat ekledi mi, ya da hattı uzattı mı? Kocaman bir hayır!

İmamoğlu 42 Ayda Sadece 30 Otobüs Aldı

İmamoğlu yönetimi, Metrobüsteki tıkanıklığı gidermek için 2021 yılında bir gün ara ile iki ihale düzenledi. Bunlar, 60 çift körüklü ile 100 tek körüklü dizel otobüsler olarak ihaleye çıkıldı. Araçların yorgun ve milyon kilometre düzeyinde olduğunu açıklayan İmamoğlu yönetimince gerçekleştirilen ihalenin süresi ise gözden kaçırılmaktaydı. Bu söz konusu iki ihalenin süreleri, yani araç teslimleri 2021-2028 yıllarında gerçekleşecekti. Günümüz bilgilerine göre bu araçlardan çift körüklü olarak 20, tek körüklü olarak da 10 araç Metrobüs filosuna dahil oluyordu. Evet, yanlış okumadınız. Geride bıraktığı 42 aylık sürede CHP’li İmamoğlu, Metrobüse sadece 20 Akia ile 10 Otokar Otobüs, yani 30 otobüslük bir ilave yapıyordu. Ekrem İmamoğlu yönetimindeki İBB, aradan geçen 3,5 yıllık sürede İETT ve Metrobüse otobüs katkısı maalesef 30 rakamıyla sınırlı kalıyordu

Sayın İmamoğlu'nun Metrobüs fantezisi olan vatandaşa vaadini tekrar hatırlatalım: “İşin lojistik tarafı ve teknik inceleme süreci bir kenara bırakıldı. Bu kadar uzun hattın farklı çözümleri var!”  O zaman makarayı biraz geriye doğru saralım ve geçmiş dönemdeki alımlarla kıyaslayalım. 2012 yılında İBB tam 5 otobüs ihalesine çıkmış ve sonuçlandırmış. Alınan otobüs sayısı 1171 adet. Bunlar, 471 körüklü, 700’ü solo otobüs olduğu görülmekte. Aynı yönetim sırasında 2016 yılında da tek bir ihalede 375 solo otobüs alımı yapılmıştı.

Skandal Birim Fiyatları

AKP döneminde otobüs alımları Euro üzerinden gerçekleştiriliyorken, CHP dönemindeki iki otobüs ihalesi TL. üzerinden sonuçlandırıldı. AKP döneminde ihaleler gizli kapaklı, CHP döneminde ise İBB TV’den canlı yayınlanıyordu. AKP’nin gizli kapaklı ihaleleri 2-3-4 teklifle sonuçlanırken, CHP’nin canlı yayımlanan ihalelerine nedense tek katılımcı teklif veriyordu. Şimdi esas konumuza dönüyor ve otobüsleri kim kaça mal etmiş sorumuza yanıt arıyoruz:

CHP:  İstanbul BB 60 Adet Çift Körüklü AKİA Marka Otobüs: 56 Milyon 193 Bin 353 Euro…   Birim Fiyatı:  936 Bin 555 EU

CHP:  İstanbul BB 100 Adet Körüklü Otokar Marka Otobüs:  61 Milyon 223 Bin 717 Euro…           612 Bin 237 EU

AKP: İstanbul BB 250 Adet Körüklü Karsan Marka Otobüs: 69 Milyon 863 Bin 600 Euro…          279 Bin 454 EU

AKP: İstanbul BB 221 Adet Körüklü Mercedes Marka Otobüs: 60 Milyon 277 Bin 750 Euro…       272 Bin 750 EU

CHP:  Ankara BB 163 Körüklü, 91 Solo Toplam 254 Adet BMC Marka CNG Otobüs: 49 Milyon 914 Bin 31 Euro…  196 Bin 511 EU

CHP:  İzmir BB: 135 Körüklü, 170 Solo Toplam 305 Otokar Marka Otobüs: 54 Milyon 351 Bin 726 Euro…  178 Bin 202 EU

İhalelerin EKAP Numaraları:

2021/389900

2021/389857

2012/46894

2012/142401

2020/235085