313 yıllık “öfke” bu gemide yaşayacak

“Kazaklar” veya “Kozaklar” olarak bilinen halk bugünkü Ukraynalıların atası sayılıyor. Tam anlamıyla örgütlü bir devlet yapıları yoktu. Liderlerine ‘Hetman’ veya ‘Ataman’ deniyordu. Kimseye tabi olmadılar. Genelde Ruslarla birlikte hareket ediyorlardı. Ama kesin bir bağlılıkları yoktu. Osmanlı’ya, Polonya’ya, İsveç’e ve Baltık ülkelerine saldırıyor, bazen de bunlardan birinin iş birliğiyle Ruslarla savaşıyorlardı. 1654’te Ruslarla bir anlaşma yaptılar. Ruslar onları koruyacak, onlar da hep Ruslarla birlikte hareket edeceklerdi.

PETRO’NUN TOKADI
Hürriyet gazetesinden Musa Kesler’in haberine göre bu anlaşmaya rağmen Ruslarla ilişkileri hep inişli çıkışlı oldu. Kimi zaman savaştılar, kimi zaman barıştılar. 1709’da İsveç Kralı Demirbaş Şarl, Ruslara saldırdığında Kazakların başında İvan Mazepa vardı. Şarl’ın ordusu Ukrayna’da kışlamıştı. Mazepa bir karar vermek zorundaydı. Ya Petro’ya tabi olup İsveç ile savaşacak veya İsveç ile birlik olup Petro ile savaşacaktı. Tercihini Şarl’dan yana kullandı. Zaten Rus Çarı Petro ile arası iyi değildi. Politik meseleler dışında şahsi olarak da aşağılanmıştı. Bir ziyafet sırasında meşhur ‘Deli Petro’ onun bıyığını çekmiş ve herkesin içinde bir de tokat atmıştı.

UKRAYNA’NIN KAHRAMANI
Ancak madalyonun diğer yüzü farklıydı. Ukraynalılara göre Çar Petro, Mazepa’nın Polonya ve İsveç’e karşı yardım isteğine cevap vermemiş ve böylece aralarındaki anlaşmayı bozmuştu. 1920’lerdeki Ukrayna bağımsızlık hareketiyle Mazepa yeniden öne çıktı. Ukrayna bağımsızlık mücadelesinin sembolü oldu. Ukrayna milliyetçilerinden büyük saygı gördü. Adına devlet nişanı çıkarıldı. Paraların üzerinde de resmi var. Poltova’da ve başka yerlerde heykelleri dikildi. 2009’da Poltova’nın 300. Yıl dönümünde dönemin Cumhurbaşkanı Yuşçenko “O hain değildi, tek amacı Ukrayna’nın bağımsızlığını korumaktı” dedi. Ukrayna için hâlâ milli bir kahraman… Ruslar ise Zelensky’i Mazepa ile özdeşleştiriyor…